Η μάχη των αθλητριών της Ρυθμικής Γυμναστικής με την διατροφή τους, της Ελένης Δημητρίου

Η ρυθμική αγωνιστική γυμναστική είναι ένα από τα ομορφότερα και παράλληλα από τα πιο απαιτητικά αθλήματα, αφού συνδυάζει την αρμονία και τη χάρη, την ευλυγισία και τη δύναμη.

Οι προπονήσεις είναι καθημερινές και πολύωρες και οι ενεργειακές ανάγκες των αθλητριών αρκετά αυξημένες αν συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι βρίσκονται και σε περίοδο ανάπτυξης. 

Οι αθλήτριες καλούνται από πολύ μικρή ηλικία να φροντίζουν το σώμα τους, να διαχειρίζονται το βάρος τους και τη γενικότερη υγεία του οργανισμού τους, χωρίς ωστόσο να έχουν την ωριμότητα της ηλικίας και κυρίως χωρίς να έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα γι' αυτό.

Ζυγίζονται συστηματικά και ακολουθούν μια διατροφή βασισμένη συχνά σε νόρμες και πεποιθήσεις άλλων αθλητριών, προπονητριών, ακόμη και σε μαγικές δίαιτες που διαβάζουν από το διαδίκτυο ή από άλλα ΜΜΕ. Οι λέξεις ΔΙΑΙΤΑ και ΧΟΝΤΡΗ στοιχειώνουν συχνά το μυαλό της κάθε αθλήτριας με αποτέλεσμα να σκέφτεται ακραίες λύσεις για να απαλλαγεί από αυτό το «επιπλέον βάρος». Έτσι, ψάχνοντας τη σανίδα σωτηρίας δημιουργούν διάφορους μύθους στο μυαλό τους που οδηγούν σταδιακά σε σωματική και ψυχολογική κόπωση.

Χωρίς να γνωρίζουν τις πραγματικές ανάγκες του οργανισμού τους, ορίζουν αυθαίρετα το πόσες θερμίδες επιτρέπεται να καταναλώνουν καθημερινά (συνήθως κυμαίνονται από 1000 με 1200 θερμίδες) και προμηθεύονται το θερμιδομετριτή ένα μικρό βιβλιαράκι το οποίο αναφέρει αόριστα το πόσες θερμίδες περιέχει το κάθε τρόφιμο μη αναφέροντας τα θρεπτικά τους συστατικά . Άλλο ένα συχνό θέμα συζήτησης είναι και το πόσο θα πρέπει να είναι το ιδανικό σωματικό βάρος τους. Σε αυτή την περίπτωση πλανάται στο μυαλό τους ότι το ιδανικό τους βάρος είναι – 15 κιλά από τα εκατοστά του ύψους τους. Π.χ. αν κάποια αθλήτρια έχει ύψος 1.50, τότε το ιδανικό σωματικό βάρος είναι 35 κιλά! Επιπλέον, αποφεύγουν να τρώνε το βράδυ κι αυτό είναι μια συχνή οδηγία που ακολουθούν και όλοι όσοι επιθυμούν να αδυνατίσουν. Ωστόσο στην περίπτωση των αθλητριών το μεσημεριανό γεύμα καταναλώνεται «στο πόδι» αφού αμέσως μετά το σχολείο ξεκινάει η προπόνηση η οποία μπορεί να διαρκέσει μέχρι 5-6 ώρες... έτσι η μόνη ώρα που μπορεί να χαλαρώσουν και να απολαύσουν το φαγητό τους είναι η βραδινή! Η εικόνα που έχουν οι αθλήτριες σχετικά με τα υγιεινά φαγητά που είναι επιτρεπτά προς κατανάλωση και στα φαγητά που απαγορεύεται να καταναλώσουν είναι αρκετά περιορισμένη. Έτσι το γάλα, το γιαούρτι, οι σαλάτες, τα φρούτα και οι φρυγανιές είναι αυτά που δε θα τις παχύνουν, ενώ όταν παρεκκλίνουν από αυτά τα δεδομένα, τότε παίρνουν τη σκυτάλη οι τύψεις... Τελικά οι αθλήτριες της ρυθμικής βρίσκονται σε μόνιμη κατάσταση δίαιτας! Πάντα προσπαθούν να αρνηθούν τροφές ή σνακ που καταναλώνουν οι συνομήλικοι τους στο σχολείο, σε γιορτές κ.λπ., με τη σκέψη ότι είναι σε δίαιτα ή ότι πρέπει να χάσουν μισό ή ένα κιλό. Με απλά λόγια προσπαθούν μόνιμα να αντισταθούν σε πειρασμούς!

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ Η ΑΘΛΗΤΡΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΗΣ
Κανένα τρόφιμο μεμονωμένα δεν παρέχει όλα τα βασικά συστατικά που χρειάζονται καθημερινά, γι' αυτό και οι δίαιτες express «μια εβδομάδα μόνο μήλα ή σταφύλια» που είναι γνωστές στον κύκλο των αθλητριών οδηγούν στην εξασθένηση της αθλήτριας, δημιουργούν νευρικότητα διαταράσσοντας το ορμονικό και νευρικό τους σύστημα, επιφέρουν κατάσταση στρες στον οργανισμό και ασφαλώς δεν ενδείκνυται σε κανένα άτομο που βρίσκεται στην αναπτυξιακή του φάση.

Το σωματικό βάρος από μόνο του ΔΕΝ μπορεί να προσδώσει τον χαρακτηρισμό «Υπέρβαρη» σε καμία αθλήτρια λόγω του ότι ένα μεγάλο ποσοστό του σωματικού βάρους είναι τα υγρά του σώματος, τα όργανα, ο μυϊκός και ο οστίτης ιστός καθώς και άλλοι ιστοί όπως π.χ. το δέρμα κ.λπ. Έτσι λοιπόν πολλές φόρες βλέπουμε αθλήτρια με χαμηλότερο σωματικό βάρος να εμφανίζει υψηλότερα ποσοστά σωματικού λίπους σε σχέση με άλλη αθλήτρια που έχει υψηλότερο σωματικό βάρος. Υπάρχουν ειδικά όργανα σωματικής ανάλυσης που μπορούν να υπολογίσουν την ακριβή κατάσταση του οργανισμού.

Η κάθε αθλήτρια έχει διαφορετικές διατροφικές ανάγκες και αυτό εξαρτάται από πλήθος παραγόντων όπως το ύψος, η ηλικία, το βάρος κ.λπ. Επιπλέον ο οργανισμός καίει για να κάψει... δηλαδή χρησιμοποιεί ενέργεια (θερμίδες) για να κάνει καύσεις. Όσο πιο πολλά θρεπτικά συστατικά έχει το τρόφιμο που θα καταναλωθεί τόσο περισσότερες θερμίδες χρειάζονται για να κάψουν την τροφή αυτή.

Δεν υπάρχουν τροφές που παχαίνουν ούτε και μαγικές τροφές που αδυνατίζουν! Κανένα τρόφιμο από μόνο του αν καταναλωθεί μια φορά δεν πρόκειται να μας παχύνει! Η ανεξέλεγκτη κατανάλωσή του όμως ή η συστηματική κατανάλωση τέτοιων τροφίμων μπορεί να επηρεάσει το σωματικό βάρος. Το μέτρο είναι το κλειδί καθώς και να ακολουθεί η αθλήτρια υγιεινή διατροφή καταναλώνοντας όλες τις βασικές ομάδες τροφίμων με γνώμονα πάντα τις ανάγκες της . Αυτό θα την οδηγήσει στο να σταματήσει να σκέφτεται συνεχώς το φαγητό της, τη δίαιτα και να επικεντρωθεί στις καθημερινές και ουσιώδεις στιγμές της ζωής της, απολαμβάνοντάς τες!

Τέλος, δε θα πρέπει να ξεχνάμε πως η οικογένεια και οι προπονήτριές τους πρέπει να τις βοηθούν στην τεράστια αυτή προσπάθεια που καταβάλλουν. Η απαγόρευση συχνά οδηγεί στα αντίθετα αποτελέσματα, γι' αυτό το λόγο η εκπαίδευση των προπονητριών, των αθλητριών αλλά και των οικογενειών τους είναι απαραίτητη ώστε να γνωρίζουν και να κατευθύνουν το παιδί ή την έφηβο σωστά.

Η Ελενη Δημητριου είναι αποφοιτος του τμήματος Διατροφής και Διαιτολογίας του ΤΕΙ Θεσσαλίας και πρωην αθλήτρια της ρυθμικής γυμναστικής του Α.Ο. Διαγόρα.