Τραυματισμοί στη ρυθμική γυμναστική, επιπτώσεις και αντιμετώπιση
Του Αντώνη Κεραμιδά.
Στο άθλημα της ρυθμικής, οι τραυματισμοί αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της πορείας μιας αθλήτριας. Φαινομενικά στη ρυθμική δεν υπάρχουν οι επιβαρύνεις και οι υψηλές απαιτήσεις σε δύναμη όπως της ενόργανης αλλά η πραγματικότητα είναι λίγο διαφορετική. Λίγο έως πολύ, όλες οι αθλήτριες έχουν σχετικές εμπειρίες όπου κάποιος τραυματισμός επηρέασε τις προπονήσεις τους και τη συμμετοχή τους σε προγραμματισμένες αγωνιστικές υποχρεώσεις
Μπορεί οι τραυματισμοί να είναι μια «φυσιολογική» κατάσταση, αλλά χρειάζεται να αντιμετωπίζονται έγκαιρα και κατάλληλα. Στην Ελλάδα, ελάχιστα σωματεία διαθέτουν φυσικοθεραπευτή (τον γιατρό ξεχάστε τον) την ώρα της προπόνησης ώστε να επεμβαίνει ακόμη και στην μικρότερη ενόχληση της αθλήτριας. Με αποτέλεσμα, ακόμη και ένα μικρό «αδιάφορο» τραύμα να εξελιχθεί σε εφιάλτη αν δεν δοθεί η δέουσα προσοχή. Ιδίως τα ύπουλα κατάγματα κόπωσης ανιχνεύονται πολύ δύσκολα ακόμη και από γιατρούς και η αποκατάστασή τους είναι ακόμη πιο δύσκολη από ένα συνηθισμένο κάταγμα.
Τέτοιου είδους τραυματισμοί μπορούν (εκτός από την απώλεια της φυσικής κατάστασης, της δύναμης, της ευλυγισίας) να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχολογία του κοριτσιού και απαιτούνται σοβαρές στρατηγικές από τους γονείς και τις προπονήτριες προκειμένου να μετριαστούν οι όποιες επιπτώσεις. Όπως:
1. Απογοήτευση και εκνευρισμό: Οι τραυματισμοί είναι λογικό να οδηγήσουν σε απογοήτευση και εκνευρισμό επειδή μπορεί να αναγκάσουν μια αθλήτρια να σταματήσει προσωρινά ή οριστικά τους προπονητικούς και αγωνιστικούς της στόχους. Τα συναισθήματα αυτά είναι ορατά μέσα στο γυμναστήριο αλλά και στο σπίτι.
2. Φόβος και Άγχος: Οι τραυματισμένες αθλήτριες ταλαιπωρούνται με την σκέψη (συνήθως την κρατούν μέσα τους) πως μπορεί να ξανα τραυματιστούν ή να επιστρέψουν στις προπονήσεις έχοντας πολύ χαμηλές επιδόσεις. Οι προπονήτριες, δεν μπορούν πάντα να διακρίνουν αυτήν την ψυχολογική ανασφάλεια και θα ήταν σοφό να έρθουν σε επαφή με αθλητικούς ψυχολόγους όπου με ειδικές τεχνικές μπορούν να διαχειριστούν αυτήν την νέα κατάσταση.
3. Απώλεια αυτοπεποίθησης: Κάποτε, τα πολύ χαμηλά επίπεδα φερριτίνης (ως αποτέλεσμα την ανεπάρκεια σιδήρου) ενός καλού αθλητή μου στην ενόργανη, έφεραν τα «πάνω κάτω» στην καθημερινή του απόδοση με αποτέλεσμα να μη μπορεί να το διαχειριστεί ψυχολογικά. Ο ίδιος ως προπονητής δεν το ξέχασα ποτέ. Χρειάστηκε πολύ δουλειά από μέρους μου. Η αυτοπεποίθηση μιας αθλήτριας μπορεί να γκρεμιστεί αν νιώσει πως οι επιδόσεις της στο άθλημα έχουν περιοριστεί αρκετά, με αποτέλεσμα το μυαλό της να γεννά αμφιβολίες για το μέλλον της. Για να ξαναπιστέψει στον εαυτό της, το προπονητικό team χρειάζεται να δουλέψει πάνω στην θετική ενίσχυση ενθαρρύνοντάς την να καταφέρνει μικρούς στόχους κατά την διάρκεια τής αποθεραπείας της.
4. Απομόνωση και μοναξιά: Η απομόνωση λόγω τραυματισμού μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα απομόνωσης και μοναξιάς, καθώς η αθλήτρια βλέπει να μην είναι πλέον ενεργό μέλος του προπονητικού και αγωνιστικού περιβάλλοντος. Γι΄αυτό, ακόμη και εκτός αγωνιστικού πλάνου θα πρέπει οι προπονήτριες να φροντίσουν να νιώθει αναπόσπαστο κομμάτι της ομάδας παρέχοντας της την υποστήριξη που χρειάζεται και προτρέποντας τις συναθλήτριές της να κάνουν το ίδιο.
5. Κατάθλιψη και άγχος: Για πολλές αθλήτριες, η γυμναστική είναι το σημαντικότερο κομμάτι της ταυτότητάς τους. Μ΄αυτό το άθλημα μεγάλωσαν, μ’ αυτό εκφράζονται και έμαθαν να είναι ο εαυτός τους. Πολλά κορίτσια από τα 4 τους χρόνια έχουν τη ρυθμική μέσα στην ζωή τους, βασικά, είναι η ίδια η ζωή τους. Το να είσαι στο περιθώριο από έναν τραυματισμό μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια αυτής της ταυτότητας και της αίσθησης του σκοπού, προκαλώντας πιθανώς συναισθήματα κατάθλιψης. Είναι πολύ σημαντικό η ψυχολογία της κοπέλας να βρίσκεται υπό συνεχή παρακολούθηση και αν χρειαστεί να επέμβει ειδικός ψυχολόγος.
6. Εστίαση στην Αποθεραπεία και την Αποκατάσταση: Πολλές φορές κάποιοι γονείς προσπαθούν μέσα από κουβέντες στο inbox του gymnast.gr, να πάρουν την απάντηση που θέλουν σχετικά με τον τραυματισμού του παιδιού τους ώστε να επιστρέψει όσο τον δυνατόν νωρίτερα στο γυμναστήριο. Αντιλαμβάνομαι την απόγνωσή τους, ξεχνούν όμως πως μόνον ο ειδικός θα δώσει το «σήμα» για το πραγματικό come back. Και θα πρέπει να γίνει ξεκάθαρο. Απαιτείται οπωσδήποτε να τηρείται ΑΥΣΤΗΡΑ το σχέδιο αποκατάστασης τής αθλήτριας και της, μη βιαστικής επιστροφής της στην προπόνηση ή στους αγώνες. Η συμμόρφωση των γονέων και των προπονητριών με τη διαδικασία ανάρρωσης όπως έχει δοθεί από τον γιατρό ή τον ψυχολόγο, είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη ενός νέου τραυματισμού.
9. Οραματική προπόνηση: Ενθαρρύνετε την αθλήτρια να δουλεύει με το μυαλό της. Να προπονείται ή να αγωνίζεται με τη σκέψη. Ειδικές τεχνικές της οραματικής προπόνησης βοηθούν να την αθλήτρια να διατηρεί την θετική της ψυχολογία, την επαφή της με το ταπί, τα όργανα και τους αγώνες. Είναι μια σημαντική μέθοδος, όχι μόνο κατά την περίοδο αποκατάστασης. Δείτε εδώ σχετικό άρθρο
Οι τραυματισμοί μπορεί να έχουν σημαντικό ψυχολογικό αντίκτυπο στις αθλήτριες, αλλά με τη σωστή υποστήριξη, τις κατάλληλες στρατηγικές και εστίαση στην αποκατάσταση και την ψυχική υγεία, μπορούν να ανταπεξέλθουν και να επιστρέψουν στο άθλημα πιο δυνατές ψυχικά και σωματικά.
