Θ. Κοσμίδης, συνέντευξη: "Είναι προτιμότερο να φτιάξουμε κάτι από την αρχή παρά να να διορθώσουμε παθογένειες του παρελθόντος"

Του Αντώνη Κεραμιδά

Ο Θανάσης Κοσμίδης, επιλέχτηκε από την Ομοσπονδία γυμναστικής  να οδηγήσει τεχνικά το άθλημα που προσπαθεί να ξαναβρεί την ταυτότητά του σε μια νέα εποχή που χαρακτηρίζεται από πολλές και σημαντικές αλλαγές. Από τους ελάχιστους ρομαντικούς του αθλήματος πλέον, επιχειρεί να ανοικοδομήσει την ενόργανη από τη θέση του τεχνικού συμβούλου αθλημάτων γυμναστικής, μέσα από αυτονόητες προϋποθέσεις οι οποίες έχουν μπει στο περιθώριο εδώ και πολύ καιρό.

Το αν θα τα καταφέρει είναι ένα στοίχημα κυρίως για τον ίδιο. Και κυρίως στο να καταφέρει να πείσει τους "γύρω" γι΄αυτές τις αυτονόητες ανάγκες.  Το σίγουρο είναι πως θα δώσει τον καλύτερο του εαυτό όπως έχει μάθει να κάνει όλα αυτά τα χρόνια.

Διαβάστε τις σκέψεις που ξεδίπλωσε μέσα από την συνέντευξή του στο gymnast.gr όπου ο ίδιος αρθρογραφεί εδώ και χρόνια:

Η δουλειά πρέπει να γίνει από την μικρή ηλικία, εστιάζοντας στο σύνθετο ατομικό με κίνητρα στους αθλητές μέχρι και την ενηλικίωση τους

Αγαπητέ Θανάση, με την ανάληψη των καθηκόντων σου στην ΕΓΟ αναλαμβάνεις και το φορτίο της βασικής ανοικοδόμησης της ενόργανης σε μια νέα εποχή. Πόσο δύσκολο εκτιμάς πως θα είναι το έργο σου;

Όλα αυτά τα χρόνια (περίπου 40) που ασχολούμαι με την ενόργανη γυμναστική δεν θυμάμαι να ήταν ποτέ μια εύκολη διαδρομή. Η κάθε ηλικία, η κάθε βαθμίδα το κάθε πόστο έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες και δυσκολίες που πρέπει να αντιμετωπίσεις για να κάνεις το επόμενο βήμα, πολύ δε περισσότερο στις δύσκολες συγκυρίες της εποχής μας. Η ενόργανη γυμναστική από την δεκαετία του 70 δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει, άλλοτε με τα καλά της και άλλοτε με τις αγκυλώσεις της. Απλά πάντα τρέχαμε να προλάβουμε τις εξελίξεις στο διεθνές στερέωμα εν μέσω κάποιων επιτυχιών που πολλές φορές επισκίαζαν το πρόβλημα. Πολλές φορές είναι προτιμότερο να φτιάξουμε κάτι από την αρχή παρά να προσπαθήσουμε να διορθώσουμε παθογένειες του παρελθόντος. Το μικρό χρονικό διάστημα που έμεινα έξω (αλλά όχι μακριά) από την γυμναστική διαπίστωνα συχνά ότι βολευόμασταν όλοι βλέποντας το ψηλό δέντρο των αποσπασματικών επιτυχιών και χάναμε την ¨διαχρονική ομορφιά¨ που θα μπορούσε να μας προσφέρει ένα υγιές δάσος, στην προκειμένη περίπτωση το σωματείο!

Μετά από σχεδόν 30 χρόνια, μάθαμε πως επέρχονται αλλαγές στα υποχρεωτικά προγράμματα. Πόσο σημαντικές είναι αυτές οι αλλαγές και που σκοπεύουν;

Η γυμναστική στην βάση της δεν έχει αλλάξει. Οι βασικές ασκήσεις σε όλα τα όργανα παραμένουν οι ίδιες. Αυτό που έχει αλλάξει και οφείλουμε να προσαρμοστούμε είναι η δομή , η σύνθεση των προγραμμάτων και η τεχνική προσέγγιση που τελικά δίνουν την εικόνα μιας προπονητικής σχολής. Αλλαγές και παρεμβάσεις στα υποχρεωτικά προγράμματα θα έπρεπε να γίνονται κατά την διάρκεια και μετά από κάθε Ολυμπιακό κύκλο ανάλογα με τις τάσεις που διαπιστώνουν τα τεχνικά στελέχη της ομοσπονδίας. Οι αλλαγές σε αυτή την φάση έχουν ως στόχο την μαζικοποίηση του αθλήματος με την προσέγγιση νεότερων και περισσότερων αθλητών και αθλητριών. Για τον σκοπό αυτό εισαγάγαμε και μία καινούργια ηλικιακή βαθμίδα σε αγωνιστικό επίπεδο με διευκολυμένα προγράμματα και σε βοηθητικά όργανα (π.χ άλμα σε κύβο αντί του ίππου). Σταδιακά και χωρίς αιφνιδιασμούς θα προσπαθήσουμε να δώσουμε και το στίγμα της κατεύθυνσης σε τεχνικό – προπονητικό επίπεδο.  

 Όταν αναφέρεσαι σε "μαζικοποίηση του αθλήματος" τι ακριβώς εννοείς;

Εννοώ πως, χρειάζεται να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις (ανοιχτές αθλητικές εκδηλώσεις, τύπου επιδείξεων αλλά πάνω στα αγωνιστικά όργανα) όπως είναι η γυμναστική για όλους, αλλά με ανοιχτή ηλικιακή συμμετοχή για να απευθύνεται η ενόργανη σε όλες τις ηλικίες ανεξάρτητα με τον αν οδηγεί σε πρωταθλητισμό ή απλή ενασχόληση με την ενόργανη.

Σε σχέση με το παρελθόν, παρατηρούμε η δομή της γυμναστικής έχει αλλάξει δραματικά. Αυτό τουλάχιστον στους αγώνες σε διεθνές επίπεδο. Δηλαδή, έχει θυσιαστεί σε μεγάλο βαθμό η καλλιτεχνία στον βωμό της εκτέλεσης δύσκολων ασκήσεων. Γιατί πιστεύεις πως συμβαίνει αυτό;

Νομίζω ότι αυτό είναι μια παγκόσμια διαπίστωση η οποία προήλθε από την διαφορετική παρουσία των Αμερικανίδων κυρίως αθλητριών τα τελευταία χρόνια που ¨επέβαλαν¨ κατά κάποιο τρόπο τον δυναμισμό μέσα στα προγράμματα τους χάνοντας έτσι στο κομμάτι της καλλιτεχνικής εκτέλεσης. Όμως η παγκόσμια ομοσπονδία μέσα από τον διεθνή κώδικα σιγά σιγά προσπαθεί να ξαναβάλει τα πράγματα στην θέση τους δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στις μειώσεις για μειωμένη καλλιτεχνική παρουσία. Βέβαια δεν μπορούμε να ρίξουμε την ευθύνη μόνο στους Αμερικανούς αθλητές. Πιστεύω ότι και η ανάγκη των θεατών για υψηλού ρίσκου θέαμα ενίσχυσε αυτή την τάση, θέλοντας να δουν και κάτι πιο δύσκολο, πιο θεαματικό, με ρίσκο και πρωτοτυπία όπου μοιραία θυσιάζεται η καλλιτεχνική εκτέλεση.

Αυτή η αλλαγή της βασικής φυσιογνωμίας της ενόργανης, νομίζεις πως ευνοεί τη χώρα μας;

Ίσως είναι λάθος σε αυτή την φάση να εστιάσουμε στο αν μας ευνοεί ή όχι ο δυναμισμός έναντι της καλλιτεχνικής παρουσίας όταν δεν έχουμε καταφέρει ακόμα να βάλουμε τις διαχρονικές βάσεις ως χώρα στην μαζικοποίηση του αθλήματος και στην δημιουργία σχολής με ενιαία τεχνική κατεύθυνση πάνω σε βασικό ασκησιολόγιο με προπονητικές αρχές.

Ο τεχνικός χαρακτήρας της ενόργανης σε συνδυασμό με την δύναμη (ειδική – γενική) που απαιτείται ιδίως στις υψηλές επιδόσεις έχει επηρεάσει τις καριέρες των αθλητών σήμερα;

Οι υψηλές επιδόσεις πάντα συνοδεύονται από υψηλού επιπέδου τεχνική, ψυχολογική και φυσική προετοιμασία. Όμως ο ανθρώπινος οργανισμός παρόλο που έχει την δυνατότητα να προσαρμόζεται σε καινούργιες και δυσκολότερες απαιτήσεις εν τούτοις δεν παύει να έχει και κάποια όρια που αν αυτά παραβιαστούν τότε αντιδρά με μειωμένη απόδοση, τραυματισμό και σταδιακή υποχώρηση της επίδοσης. Ένας ακόμα λόγος που πρέπει να επενδύσουμε στην τεχνική και φυσική προετοιμασία των νέων αθλητών είναι η ανάγκη να μειώσουμε τις πιθανότητες τραυματισμών που μπορεί να οδηγήσουν σε πρόωρη διακοπή της αθλητικής δραστηριότητας.

Ξέρουμε πως ένα βασικό κομμάτι του αθλήματος είναι οι επιλογές παιδιών. Αυτό που λέμε «ταλέντο». Πιστεύεις πως θα μπορούσαμε να επενδύσουμε σε αυτή τη διαδικασία μιας και μέχρι τώρα, ο βασικός σωματότυπος και μια απλή ματιά αρκούσε (σε επίπεδο σωματείων τουλάχιστον) για να αρχίσει ένα παιδάκι τον πρωταθλητισμό.

Μια πολύ βασική παράμετρος που συχνά την βρίσκουμε μπροστά μας είναι η αρχική επιλογή των παιδιών για το συγκεκριμένο άθλημα. Τώρα πλέον έχουμε την τεχνογνωσία ώστε να εντάξουμε επιστημονικά τα καλύτερα πρωτόκολλα επιλογής νέων αθλητών και να ξεφύγουμε από την απλή εμπειρική "πρώτη ματιά" με βάση μόνο τον σωματότυπο. Υπάρχουν πολλά αρχικά τεστ επιλογής που μας αυξάνουν τις πιθανότητες για μια σωστή τεκμηρίωση αυτού του παιδιού που πιθανόν στο μέλλον θα χαρακτηρίσουμε "ταλέντο".

Παρατηρούμε το διεθνές φαινόμενο τα τελευταία χρόνια οι αθλητές να ειδικεύονται σε ένα ή δυο όργανα εκμεταλλευόμενοι φυσικά τον κώδικα βαθμολογίας και τους κανονισμούς. Η χώρα μας δεν αποτελεί εξαίρεση. Πως νομίζεις πως μπορούμε να κατευθύνουμε – πείσουμε τους αθλητές να ασχοληθούν με το σύνθετο ατομικό και στις μεγάλες ηλικίες;

Το φαινόμενο αυτό, το να ασχολούνται οι αθλητές με ένα όργανο, δυστυχώς το παρατηρούμε σε "μικρές αθλητικά" χώρες που δεν έχουν υγιή ανάπτυξη του σωματειακού αθλητισμού. Οι προηγμένες αθλητικά χώρες έχουν αθλητές που διακρίνονται στα όργανα (βλέπε τον Ρώσο αθλητή του εδάφους με το τριπλό πίσω ο οποίος κερδίζει και στο σύνολο) αλλά και στο σύνθετο ατομικό, γιατί αυτό απαιτεί η κουλτούρα τους και η γυμναστική υποδομή τους. Η δουλειά πρέπει να γίνει από την μικρή ηλικία, εστιάζοντας στο σύνθετο ατομικό με κίνητρα στους αθλητές μέχρι και την ενηλικίωση τους, π.χ κάποιο συμβολικό πριμ διάκρισης σε σύνθετο ατομικό ή θεσμοθέτησης κινήτρων στα σωματεία για τους αθλητές που θα συγκεντρώνουν από κάποια βαθμολογία και πάνω σε διεθνή αγώνα.

Θεωρείς πως μια ενασχόληση με το ίδιο πάθος σε όλα τα όργανα είναι θέμα κινήτρων; Θα μπορούσε να μπει ένα είδος σχετικού εσωτερικού κανονισμού;

Φυσικά όλη αυτή η προσπάθεια μέσω των κινήτρων θα πρέπει πολύ σωστά να συνοδεύεται και από έναν εσωτερικό κανονισμό που θα απαιτεί μέχρι και την ηλικία των εφήβων - νεανίδων να συμμετέχουν όλοι στο σύνθετο ατομικό αν θέλουν να αξιολογούνται ως στελέχη της εθνικής ομάδας.

Ο σοφός προπονητής μαζί με το ταλέντο που καθοδηγεί, τι επιπλέον συμμαχίες και στήριξη χρειάζεται σήμερα στην Ελλάδα προκειμένου να υπάρχει ουσιαστική πρόοδος;

Ο καλός προπονητής και ο ταλαντούχος αθλητής είναι μια σημαντική προϋπόθεση συνύπαρξης για επιτυχίες. Όμως δεν αρκούν μόνο αυτά τα βασικά χαρακτηριστικά για την διαχρονική πρόοδο. Απαραίτητη προσθήκη σε αυτό τo team είναι:
1. Η ουσιαστική θεσμοθετημένη οικονομική στήριξη της πολιτείας και η σωστή διαχείριση από μέρους της ομοσπονδίας.
2. Η προσπάθεια εξεύρεσης ιδίων πόρων χρηματοδότησης μέσα από αθλητικές και κοινωνικές δραστηριότητες.
3. Η σύναψη και προσέγγιση ιδιωτικών χορηγιών με σκοπό την διαφήμιση των εμπλεκόμενων φορέων μαζί με το άθλημα.
4. Η δια βίου επιμόρφωση των προπονητών και των στελεχών της ομοσπονδίας.
5. Η επένδυση σε στελέχη που γνωρίζουν την οργάνωση και διοίκηση των βασικών αρχών του αθλητισμού.
6. Η διαρκής συνεργασία με την πολιτεία και με τους επιστημονικούς φορείς των πανεπιστημίων.
7. Να παρακολουθούμε στενά την διεθνή εξέλιξη του αθλήματος.
8. Να δημιουργούμε και να παρέχουμε κίνητρα σε αθλητές και προπονητές σχετικά με την εξέλιξη τους.
9. Να επανεκκινήσουμε το άθλημα ρίχνοντας το βάρος της προσπάθειας μας στις μικρές ηλικίες και στην ανάπτυξη του αθλήματος.
10. Και τέλος να αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες των σωματείων και της κοινωνίας.

Καλη επιτυχία στο έργο σου Θανάση Κοσμίδη!