Πώς η σημερινή γυμναστική προσβάλλει το χορό

Από την παιδική μου ηλικία, η ενόργανη γυμναστική, και κυρίως οι ασκήσεις εδάφους, ήταν το αγαπημένο μου κομμάτι των Ολυμπιακών Αγώνων.

Δεν υπήρξα ποτέ αθλήτρια (εκτός αν μετρήσω τη χρονιά που πέρασα πέφτοντας από τη δοκό ισορροπίας στο δημοτικό), αλλά μεγαλώνοντας τις δεκαετίες του 80 και του 90, οι ασκήσεις εδάφους ήταν ό,τι πιο κοντινό είχα στο να βλέπω χορό στην τηλεόραση. Σήμερα πάλι, το άθλημα φαίνεται να απομακρύνεται όλο και περισσότερο από το χορό.

Όπως άλλωστε και στα περισσότερα αθλήματα, ακόμα και στον ίδιο το χορό, το επίπεδο της επιδεξιότητας στη γυμναστική βελτιώνεται κάθε χρόνο. Η αθλητική δεινότητα και η δύναμη που παρουσιάστηκε στο Ρίο έκοβε την ανάσα. Προσωπικά, είμαι πεπεισμένη ότι η Simone Bles είναι κάποιο είδος υπεράνθρωπου. Πώς αλλιώς θα μπορούσε ένα ανθρώπινο σώμα να πηδάει τόσο ψηλά και να περιστρέφεται τόσες πολλές φορές στον αέρα πριν επιτύχει μία άψογη προσγείωση σε δύο μόνο πόδια;

Όμως, καθώς οι ακροβατικές ασκήσεις έχουν γίνει πιο συγκλονιστικές, οι χορευτικές κινήσεις αποκτούν έναν αυξανόμενα διεκπαιρεωτικό χαρακτήρα. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε μία αμφιλεγόμενη κίνηση: το 2006 ο κώδικας βαθμολόγησης τροποποιήθηκε, εστιάζοντας σε δυσκολότερες ακροβατικές ασκήσεις και μειώνοντας τη σημασία της καλλιτεχνικότητας. Το άθλημα διατηρεί το όνομα της καλλιτεχνικής γυμναστικής (artistic gymnastics), αλλά η αξία της κομψότητας και της χάρης έχει εξαφανιστεί.

Η καλύτερη χορεύτρια της Αμερικανικής ομάδας του Ρίο ήταν αναμφισβήτητα η Laure Hernandez, που τράβηξε την προσοχή του κοινού με τις ενθουσιώδεις μουσικές κινήσεις της. Αντί να ανέχεται απλά τις χορευτικές κινήσεις πριν εστιάσει σε ασκήσεις που θα τη βοηθήσουν να συγκεντρώσει όσο το δυνατόν περισσότερα δέκατα, όντως χορεύει. Και πάλι όμως, εύχομαι να τέντωνε τις μύτες της λίγο πιο σωστά, εύχομαι οι κινήσεις της να ήταν λιγότερο σπασμωδικές.

Δυσανασχετώ με την ποιότητα του χορού των αθλητριών όχι επειδή έχω καλομάθει παρακολουθώντας επαγγελματίες χορευτές. Αυτό που με ενοχλεί είναι η εμφανώς ελάχιστη προσοχή που αποδίδεται στο χορό αυτό, παρόλο που το άθλημα εξακολουθεί να νιώθει την ανάγκη να τον συμπεριλαμβάνει. Ο τρόπος που χρησιμοποιείται προσβάλει την τέχνη του χορού. Αντί να συνδυάζουν χορό και ακροβατικά σε ένα ισορροπημένο πρόγραμμα, οι αθλήτριες και οι προπονητές τους αντιλαμβάνονται πλέον τα χορευτικά κομμάτια των προγραμμάτων τους ως μία ευκαιρία για ξεκούραση ξεκούραστης. Έτσι, η πλειοψηφία των αθλητριών απλά δείχνει μία σειρά από αμήχανες πόζες, δίνοντας λίγη σημασία στη μουσική.

Δε φταίνε οι αθλήτριες. Η βαθμολογία αποδίδεται με βάση το αν ένα άλμα έφτασε τις 180 μοίρες ή αν μία στροφή ολοκληρώθηκε επιτυχώς. Το σύστημα αφήνει λίγο χώρο για τις ενδιάμεσες αποχρώσεις. Οι αθλητές μπορούν να δεχθούν μειώσεις για έλλειψη μουσικότητας, ερμηνείας της μουσικής ή εκφραστικότητας, αλλά οι κριτές σπάνια αφαιρούν όντως βαθμούς για κάτι τόσο υποκειμενικό. Εστιάζουν σε πιο προφανή κριτήρια της κάθε άσκησης. Η Valorie Kondos-Field, προπονήτρια ενόργανης γυμναστικής και πρώην μπαλαρίνα είπε στο Slate το 2012: «Μερικές φορές θέλεις να βάλεις στη χορογραφία ένα άλμα που δε φτάνει τις 180 mοίρες, αυτό που είναι ανάμεσα στο άλμα και το βήμα. Αλλά αν το κάνεις αυτό, θα λάβεις μείωση που δεν έφτασες τις 180 μοίρες».

Αυτό που είναι ακόμη πιο προσβλητικό είναι το ότι, όπως επισήμανε η Roslyn Sulcas σε ένα άρθρο για τη New York Times κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου, μόνο οι γυναίκες αθλήτριες αναγκάζονται να χορέψουν. Στους άνδρες επιτρέπεται να προσεγγίσουν το άθλημα ως απλοί αθλητές, ενώ οι γυναίκες αναγκάζονται να επιστρατεύσουν αστραφτερά κορμάκια και μακιγιάζ, ώστε να παρουσιάσουν το πρόγραμμά τους με έναν όμορφο, θηλυκό τρόπο, έχοντας χαμόγελα στο πρόσωπό τους, μέχρι να ξεκινήσουν έναν ακροβατικό συνδυασμό, δηλαδή το σοβαρό τμήμα του προγράμματος.

Προς τη διεθνή γυμναστική ομοσπονδία (FIG): σας ικετεύω! Αν ο χορός εξακολουθήσει να αποτελεί μέρος της ενόργανης, φροντίστε έτσι ώστε πραγματικά να τον συμπεριλάβετε στο άθλημα. Υποχρεώστε τους άνδρες να δείξουν τις χορευτικές τους ικανότητες, παρέχετε σοβαρή προπόνηση μπαλέτου για τους αθλητές και διδάξτε τους πώς να εκτελούν σωστά τη χορογραφία τους. Ή απλά βγάλτε το χορό από τη γυμναστική μια και καλή. Σταματήστε να επιμένετε στην ένταξή του ως ένα περιττό δευτερεύον θέαμα στις ασκήσεις εδάφους. Δεν κάνουν οι αθλήτριες αρκετά χωρίς να τους ζητάμε να κουνήσουν τους γοφούς τους στη γωνία; Αφήστε τις να ξεκουραστούν για ένα λεπτό, να αναπνεύσουν, να επιστρέψουν και να μας καταπλήξουν με μία ακόμη εξαιρετική ακροβατική άσκηση.

Πηγή. Μετάφραση για το gymnast.gr Χριστίνα Φιλιππάκη