•  

 

 

 

 

 

 

 

 

   

Διατροφή
Το αναπόσπαστο κομμάτι της "γυμναστικής" επιτυχίας!

Ο εφιάλτης της ζυγαριάς στο δρόμο προς τη δόξα

Της Ιωάννας Κοντελέ:

Αφορμή για το συγκεκριμένο άρθρο αποτέλεσε ένα περιστατικό, που ανέλαβε συνάδελφος διαιτολόγος, μιας έφηβης κοπέλας που πάσχει από νευρική ανορεξία.

Αν και πλέον η συγκεκριμένη διατροφική διαταραχή είναι πολύ συχνή είναι εξαιρετικά στενάχωρο όταν μαθαίνεις ότι ένα κορίτσι στη τρυφερή ηλικία των 14 ετών φθάνει σε αυτό το σημείο έπειτα από την έντονη πίεση των προπονητών της στο άθλημα της γυμναστικής, όπως συνέβη με το συγκεκριμένο κορίτσι.

Όντας πρώην αθλήτρια για πολλά χρόνια της ενόργανης γυμναστικής γνωρίζω πολύ καλά τα πράγματα, τις απαιτήσεις του αθλήματος, τον τρόπο που πολλοί προπονητές αντιμετωπίζουν το θέμα του βάρους και της ζυγαριάς. Όταν όμως μετά τις σπουδές μου στη Διαιτολογία εξειδικεύθηκα στο κομμάτι των διατροφικών διαταραχών, δεν περίμενα ότι θα γνωρίσω τόσα πολλά κορίτσια που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές (όχι μόνο νευρική ανορεξία αλλά και νευρική βουλιμία) και ασχολούνται με τα αθλήματα της γυμναστικής. Ειλικρινά στεναχωριέμαι όταν γονείς ή συνάδελφοι μου αναφέρουν ότι το τάδε κορίτσι «αρρώστησε» γιατί οι προπονητές της την πιέζουν να είναι λιγότερα κιλά. Πόσο μάλλον όταν τα σχόλια του κόσμου είναι «μην πας το παιδί σου στην γυμναστική, θα το πιέσουν να χάσει βάρος και θα αρρωστήσει».

Το αγαπώ αυτό το άθλημα, δεν θέλω να το εγκαταλείπουν αξιόλογοι αθλητές (ασχέτως του επιπέδου που μπορούν να φτάσουν) και μάλιστα για λόγους που έχουν να κάνουν με το βάρος και τη ζυγαριά. Δεν θέλω να ακούω αρνητικά σχόλια και γονείς (ή ακόμα και πρώην αθλητές) να αποθαρρύνουν ένα παιδί να ασχοληθεί με τη γυμναστική λόγω του βάρους του, ή λόγω της πίεσης που θα δεχθεί γι αυτό. Και ειλικρινά πιστεύω ότι ο μόνος τρόπος να αλλάξει αυτό είναι να αλλάξουν οι προπονητές γυμναστικής την νοοτροπία τους απέναντι στο θέμα της ζυγαριάς.

Οπότε, φίλε προπονητή,

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά.... Τι είναι το βάρος; Ένα νούμερο που δείχνει... τι; Αξιολογεί την ανάπτυξη ενός παιδιού; Αξιολογεί την σωματική του σύσταση; Σου δείχνει αν ο αθλητής σου έχει μεγάλη μυϊκή μάζα, ή αυξημένο λίπος ; η μείωση του βάρους που κατάφερε οφείλεται σε απώλεια λίπους, σε απώλειας μυϊκής μάζας ή μήπως σε αφυδάτωση; Και πως κρίνεις ποιο είναι το σωστό βάρος για τον αθλητή σου; Πως γίνεται όλες οι αθλήτριες να ζυγίζουν το ίδιο ανεξαρτήτως ύψους, μυϊκής σύστασης, μεγέθους σκελετού ή ηλικίας; Αν μη τι άλλο ποιος σου δίνει το δικαίωμα να αναχαιτίσεις την ανάπτυξη ενός παιδιού «απαγορεύοντας» του να αυξήσει το βάρος του στην κρισιμότερη ηλικία ανάπτυξης, αυτή της εφηβείας; Και ακόμα ποιος εγγυάται ότι το χαμηλότερο βάρος θα ισοδυναμεί σε καλύτερη απόδοση του αθλητή;

Κανένας δεν μπορεί να λάβει απαντήσεις για όλα τα ανωτέρω απλά και μόνο με ένα ζύγισμα σε μια ζυγαριά. Αν ανησυχείς για το βάρος ή τη σωματική σύσταση του αθλητή σου σύστησε του να κάνει μια ανάλυση σύστασης σώματος με τρόπους και εργαλεία που αξιολογούν όχι μόνο τα απόλυτα νούμερα αλλά και τη σχέση τους με την ηλικία του παιδιού και το στάδιο ανάπτυξης. Αν ανησυχείς ότι το βάρος του δεν το βοηθάει στην απόδοση του, προτού συστήσεις άμεση απώλεια, σύστησε μια εργομετρική αξιολόγηση. Θα μπορούσε ο αθλητής σου να χρειάζεται μεγαλύτερη ενίσχυση σε συγκεκριμένες μυϊκές ομάδες, ή με συγκεκριμένους τύπους εκγύμνασης. Ακόμα κι αν τελικά η απώλεια βάρους είναι απαραίτητη αυτή δεν μπορεί να γίνει αυθαίρετα με οποιοδήποτε τρόπο και κόστος. Οι μη υγιείς τρόποι για να χάσει κάποιος βάρος έχουν πάντα σαν αποτέλεσμα 1ον) την αφυδάτωση και 2ον) την μείωση της μυϊκής μάζας. Και τα δύο έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της απόδοσης, οπότε τι κερδίζεις; Μια πιο αδύνατη αθλήτρια χωρίς εκρηκτικότητα, χωρίς αντοχή, χωρίς ικανότητα να σηκώσει αυτό το πιο μειωμένο βάρος, μια κουρασμένη αθλήτρια. Για παράδειγμα, γνωρίζω πολύ καλά ότι υπάρχει η νοοτροπία του ζυγίσματος πριν και μετά την προπόνηση «για να δούμε τι χάνεις».

Σύμφωνα λοιπόν με όλες τις επίσημες επιστημονικές συστάσεις ένας αθλητής πρέπει να ολοκληρώνει την προπόνηση του στο ίδιο ακριβώς βάρος με αυτό που ξεκίνησε, και αυτό γιατί οποιαδήποτε απώλεια ισοδυναμεί σε αφυδάτωση ενώ το σώμα θα πρέπει να ενυδατώνεται καθ’ όλη τη διάρκεια της άσκησης για να αποδίδει και καλύτερα. Αν όμως μια αθλήτρια δεν έχει χάσει στη προπόνηση τη κατηγορούμε ότι έχει και κακό μεταβολισμό και βέβαια τη βάζουμε στη διαδικασία την επόμενη φορά να μην πιει ούτε μια γουλιά νερό για να την δείξει όσο το δυνατόν λιγότερο η ζυγαριά.

Και αν ακόμα, φίλε προπονητή, δεν σε έχω πείσει να πετάξεις τη ζυγαριά από το γυμναστήριο, περνάω και στις ψυχολογικές συνέπειες του τακτικού και επαναλαμβανόμενου ζυγίσματος, το οποίο συμβαίνει στα αθλήματα της γυμναστικής. Οι περισσότεροι τωρινοί προπονητές το έχουν βιώσει όντας και οι ίδιοι αθλητές. Άπειρο άγχος, αγωνία, ενοχές, φόβος για το τι θα δείξει σε καθημερινή βάση η ζυγαριά, εμμονή με τα γραμμάρια και εν συνεχεία ευφάνταστοι τρόποι για να τα χάσεις (από τη πλήρη ασιτία έως το τρέξιμο με αντιανεμικά σε 40 βαθμούς ή ακόμα και πιο άρρωστες συνήθειες όπως ο αυτοπροκαλούμενος εμετός και η χρήση φαρμάκων). Γιατί θέλεις να ζήσουν το ίδιο και οι αθλήτριες σου; Γιατί δεν τις αφήνεις να αγαπήσουν τα υπέροχα αθλήματα της γυμναστικής; Γιατί δεν τους μαθαίνεις να αγαπούν το σώμα τους, να βγαίνουν στο ταπί με αυτοπεποίθηση και σιγουριά ότι είναι οι καλύτερες και οι ομορφότερες; Γιατί δεν τους μαθαίνεις να υποστηρίζουν το σώμα τους με την καλύτερη δυνατή τροφή, την καλύτερη δυνατή ενδυνάμωση και την καλύτερη δυνατή σύσταση σώματος;

Γιατί δεν τις προστατεύεις από τις διατροφικές διαταραχές;

Φίλε προπονητή... Μην μου στέλνεις άλλα περιστατικά διατροφικά διαταραγμένων στεναχωρημένων και απογοητευμένων αθλητριών που εγκατέλειψαν την μεγάλη τους αγάπη γιατί έπρεπε να χάσουν κιλά.

Πέτα τη ζυγαριά από το γυμναστήριο σου και βοήθησε «τα παιδιά σου» να πάρουν αυτά που πήρες κι εσύ από τη γυμναστική... ήθος, αυτοπεποίθηση, αρχές, φιλίες, αγάπη.

Με κάθε σεβασμό και εκτίμηση για τη δουλειά των προπονητών.

Ιωάννα Κοντελέ
Διαιτολόγος
Master Practitioner on Eating Disorders and Obesity